Pomimo wyzwań, takich jak kryzys związany z koronawirusem i wojna na Ukrainie, kolejowy transport towarowy od 2017 r. wykazuje umiarkowany wzrost na poziomie 0,6% rocznie. SCI Verkehr prognozuje średnią stopę wzrostu na poziomie 1,6% rocznie do 2027 roku.
Jednym z godnych uwagi trendów jest strategiczne nabywanie aktywów logistyki kolejowej przez duże firmy żeglugowe. Na przykład MSC (Mediterranean Shipping Company) zbudowało rozległą sieć intermodalną, a CMA CGM nabyło Gefco, firmę specjalizującą się w transporcie samochodów, aby stać się światowym liderem w logistyce motoryzacyjnej. APM-Maersk wszedł również do sektora kolejowego, ustanawiając nowe kombinowane połączenie transportowe między Chinami a Europą za pośrednictwem Centralnego Korytarza Nowego Jedwabnego Szlaku, integrując transport kolejowy z transportem morskim.
Konflikt na Ukrainie wymusił reorganizację transportu Wschód-Zachód od 2022 r., co spowodowało spadek kolejowego ruchu towarowego w krajach bałtyckich i Finlandii, a także zmniejszenie ruchu tranzytowego do iz portów Morza Północnego i Morza Bałtyckiego UE. Ponadto zmniejszyła się atrakcyjność Rosji jako kraju tranzytowego dla europejskich przewoźników, co prowadzi do wzrostu udziału towarów transportowanych centralnym korytarzem Nowego Jedwabnego Szlaku.
Pomimo politycznych deklaracji woli, kolejowe przewozy towarowe w Europie pozostają nierentowne dla wielu graczy, częściowo z powodu nierównej konkurencji z transportem drogowym. Co więcej, konkurencja na rynku kolejowym rośnie, a dawne koleje państwowe tracą udział w rynku na rzecz konkurentów, często spółek zależnych zagranicznych kolei państwowych.
Komisja Europejska uważnie monitoruje sytuację konkurencyjną między byłymi kolejami państwowymi a ich konkurentami. W szczególności wszczęto postępowania w sprawie pomocy państwa przeciwko Fret SNCF i DB Cargo, przy czym Fret SNCF stoi w obliczu rozpadu i przeniesienia ruchu do konkurencyjnych operatorów. Wynik sprawy przeciwko DB Cargo jest nadal w toku.
