Niedawne propozycje podniesienia opłat za dostęp do torów (TAC) w kilku krajach europejskich, w tym w Szwecji, Niemczech i Portugalii, budzą obawy wśród interesariuszy kolejowych przewozów towarowych. Proponowane podwyżki - 40% w Szwecji, 16% w Niemczech i 8% w Portugalii - mogą znacząco wpłynąć na konkurencyjność kolejowych przewozów towarowych w stosunku do innych rodzajów transportu, potencjalnie podważając cele Europy w zakresie przeniesienia większej ilości towarów na kolej.
Branża kolejowa, która jest już związana umowami ustalonymi z wieloletnim wyprzedzeniem, stoi przed bezpośrednimi wyzwaniami związanymi z tymi nieoczekiwanymi podwyżkami. Operatorzy kolejowi i ich klienci potrzebują stabilności w zakresie TAC, aby skutecznie planować i zachęcać do zmiany transportu z drogowego na kolejowy. Przy wielu umowach zawartych już w 2025 r., podwyżki te zmuszają firmy do renegocjacji warunków, a nie mogą one wchłonąć dodatkowych kosztów bez przeniesienia ich na użytkowników końcowych.
Ponadto podwyżki są postrzegane jako niespójne z polityką pobierania opłat drogowych, co skutkuje chaotycznym podejściem, które jest niekorzystne dla kolejowych przewozów towarowych. Wysokie i nieprzewidywalne koszty infrastruktury stoją w sprzeczności z wysiłkami politycznymi zmierzającymi do zwiększenia wolumenu kolejowych przewozów towarowych w celu osiągnięcia celów środowiskowych.
W odpowiedzi na te wyzwania liderzy branży wzywają do pilnej ponownej oceny polityki TAC. Opowiadają się za strategicznym podejściem do opłat za dostęp do torów, które priorytetowo traktuje zasady kosztu krańcowego i uwzględnia obciążenie finansowe operacji kolejowego transportu towarowego.
Dirk Stahl, prezes Europejskiego Stowarzyszenia Kolej owych Przewozów Towarowych (ERFA), wyraził zaniepokojenie faktem, że podwyżki mogą jeszcze bardziej ograniczyć rolę kolejowych przewozów towarowych w redukcji emisji z transportu, o ile nie zostaną podjęte natychmiastowe działania naprawcze. Conor Feighan, sekretarz generalny ERFA, podkreślił potrzebę krótkoterminowych środków wsparcia w obecnych ramach prawnych w celu złagodzenia wpływu rosnących opłat.
